HISTORIA
Początki szkoły w Kolniczkach to XVI wiek, kiedy przy tutejszym kościele istniała tak zwana bakalarnia (szkoła elementarna). W roku 1840 wybudowano pierwszą, jednoklasową szkołę w obecnym miejscu. Był to drewniany budynek kryty słomą. W 1912 roku została wybudowana przez władze pruskie przy dużym udziale miejscowej ludności murowana szkoła posiadająca dwie sale lekcyjne i dwa mieszkania dla nauczycieli (obecna "stara szkoła").
Początkowo nauczycielami byli Niemcy, dopiero po zakończeniu I wojny światowej w szkole zaczęli pracować wyłącznie Polacy. W 1929r. kierownikiem szkoły został Eugeniusz Jakobi, który w 1936 roku adoptował na salę lekcyjną swoje mieszkanie. W tym czasie w szkole pracowało czterech nauczycieli. Obwód szkolny obejmował wsie Kolniczki, Michałów, Chwalęcin, Chwalęcinek, Kruczynek i Teresę. W sześciu oddziałach uczyło się łącznie 180 dzieci. Była to tzw. szkoła drugiego stopnia i w tej postaci istniała do 1939r.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej szkołę zamknięto, a nauczycieli wysiedlono do Opoczna. Od 1940r. nauka odbywała się w języku niemieckim. Wznowienie nauki w języku polskim nastąpiło 15 lutego 1945r. Z obwodu szkolnego odłączono wieś Teresa, w związku z czym liczba dzieci zmniejszyła się do 135. Pierwszy po wojnie rok szkolny zakończył się 15 lipca, kolejny rozpoczął się 4 września. Od tego czasu, w wyniku reformy nauka w szkole trwała siedem lat. Do szkoły zapisanych zostało 129 uczniów, z czego 120 z obwodu szkolnego oraz dziewięcioro z Kruczyna i Szypłowa, ponieważ w tych miejscowościach istniały szkoły jednoklasowe, realizujące program klas I-IV. W tym czasie odbywały się liczne konferencje dla nauczycieli, którzy stale się dokształcali. Największym problemem w tym czasie był ciągły brak opału oraz braki podręczników i pomocy szkolnych. W 1950r. po przejściu na emeryturę Eugeniusza Jakobiego kierownikiem szkoły został Karol Winiarski. Pełnił tę funkcję do śmierci w maju 1957r. Do końca roku szkolnego szkołą kierował Bogusław Tylżanowski, a od 1 września 1957r. kierownikiem został Alojzy Komorowski. W tym czasie powstał plan budowy nowego budynku szkolnego. W 1959r. powołano Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. W grudniu 1966r. rodzice oraz starsi uczniowie wykonali wykopy pod fundamenty. W styczniu następnego roku Przedsiębiorstwo Remontowo Budowlane Jarocin rozpoczęło budowę, która trwała trzy lata. Wartość robót wyniosła dwa miliony dwieście tysięcy złotych. 2 września 1969r. nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szkoły. W związku z przejściem na emeryturę Alojzego Komorowskiego od 1września 1984r. dyrektorem szkoły został Jan Tomaszewski. W tym czasie powołano Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły w Kolniczkach. W 1990r. zakupiono pierwsze materiały budowlane - 107 tysięcy sztuk cegły, a 21 czerwca 1994 roku rozpoczęto rozbudowę szkoły. Nowa część została oddana do użytku 2 września 1996r. Powstała sala gimnastyczna z zapleczem, kuchnia, oraz trzy sale lekcyjne. W 1998 Urząd Gminy w Nowy Mieście nad Wartą postanowił sprzedać budynek „starej szkoły”. Od września 2001r. kolejnym dyrektorem szkoły został Jarosław Wawrzyniak, który pełnił tę funkcję do roku 2013. Za jego kadencji w szkole powstała kuchnia, która wydaje ponad sto obiadów dziennie. Od 24 czerwca 2013r. funkcję dyrektora szkoły pełni Barbara Łukaszyk.
Aktualnie baza lokalowa szkoły przedstawia się następująco:
- dziewięć sal lekcyjnych,
- pracownia komputerowa,
- sala gimnastyczna z zapleczem (szatnie, pomieszczenie dla nauczyciela, widownia)
- biblioteka,
- kuchnia,
- sekretariat,
- pokój nauczycielski,
- gabinet logopedy i pielęgniarki szkolnej,
- gabinet pedagoga
- sekretariat,
- pokój nauczycielski,
- pomieszczenia obsługi.
Historia Kolniczek
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie gminy sięgają środkowej epoki kamienia (około 5 tyś. lat p.n.e.).W wyniku badań archeologicznych odkryto między innymi osady z epoki brązu w Dębnie i Nowym Mieście nad Wartą. Najstarsze dokumenty dotyczące osadnictwa na tych terenach pochodzą z XIII wieku. Obecna siedziba gminy- Nowe Miasto nad Wartą jest wymieniane w 1283r. Pobliskie Bielejewo jeszcze wcześniej, w 1262r. było własnością Cystersów z Lądu. Właścicielem był komes Blizbor, który otrzymał Bielejewo w zamian za Wierzbno - obecnie wieś w powiecie słupeckim. Książę Bolesław ze względu na klasztor nadał tzw. virbenę- immunitet ekonomiczny i sądowy. W tym czasie w miejscu, gdzie dzisiaj znajdują się Kolniczki istniały dwie miejscowości: Kolniczki i Kolnice, których nazwa wywodzi się od strumienia Kolnica. Strumień ten, istniejący do dziś, przedzielony był kilkoma groblami, które spiętrzały wodę tworząc stawy. Pozostałości największej grobli, na której stał młyn wodny (młyn Sowiniec) istnieją do dzisiaj. W pobliżu Kolniczek istniała też miejscowość Łaskawy. Jeszcze w latach dwudziestych ubiegłego wieku istniały pozostałości po folwarku pani Białoskórskiej, właścicielki Łaskaw, spoczywającej na cmentarzu w Kolniczkach. Z kolei dwa ostatnie budynki miejscowości Kolnice spłonęły w 1934r. Na mapach z 1802r widoczne są zarówno Kolnice, jak i Łaskawy.
Kolniczki na mapie Prus Południowych Davida von Gilly (1802-1803)
Kolnice widoczne są jeszcze na niemieckich mapach z 1944r, a ostatni raz są wymieniane w spisie miejscowości z 1967r. Pierwotnie Kolniczki i Kolnice stanowiły zapewne jedną osadę. Obydwie wsie zapisywane są w źródłach na ogół jako Colnicze, Colnicza, Kolnicza, Kolnicze. Najstarsza zapisana wzmianka o Kolniczkach pochodzi z 1293r. Według niej Sędziwój zwany Colnicza, a więc pochodzący z Kolniczek, syn zmarłego rycerza Jakuba zastawia Janowi, biskupowi poznańskiemu swą wieś Rogusko za 80 grzywien. W 1390r. w Kolniczkach istniał już kościół i parafia. Z późniejszych zapisów wiemy, że do parafii należały między innymi wsie Łaskawy i Krotczyno - dzisiejszy Kruczyn. Według akt wizytacyjnych z 1610r. kościół w Kolniczkach był drewniany, posiadał dwa ołtarze - jeden drewniany, drugi murowany. Przy kościele znajdował się cmentarz. W tym czasie w Kolniczkach mieszkało pięciu kmieci czyli rolników. W roku 1661 Kolniczki zostały włączone do parafii Nowe Miasto nad Wartą, do której należały do 1830r. W tym czasie właścicielami wsi byli Rozdrażewscy, a następnie Grabscy. W XIX wieku miejscowość należała do powiatu pleszewskiego. W osiemnastu domach mieszkało 138 osób, z czego 41 analfabetów. W pobliskich Kolnicach w jednym domu mieszkało 12 osób, w tym 3 analfabetów, a w folwarku Kolnice w siedmiu domach 107 mieszkańców.
W czasie zaborów miejscowości sąsiadujące z Kolniczkami (Klęka, Chocicza, Teresa, Aleksandrów, Boguszyn) były własnością H. Kennemanna, współtwórcy niemieckiej organizacji nacjonalistycznej Hakata, natomiast Kruczyn, Kruczynek i Boguszynek były zasiedlone przez Niemców. Z tego powodu bardzo widoczne było zjawisko kulturkampfu. W tym czasie ludność polska, zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa szeroko zakrojonej germanizacji starała się wszelkimi sposobami z nią walczyć. Podejmowano różne inicjatywy, mające na celu skupić młodzież polską w różnych organizacjach, wspólnie przeżywanych uroczystościach religijnych i świeckich. Zakładano różne stowarzyszenia mające na celu podtrzymywanie oświaty i kultury polskiej. 2 czerwca 1867r. powstało w Kolniczkach, jako jedno z pierwszych
w Wielkopolsce kółko rolnicze, do którego należało 22 rolników z okolicznych miejscowości. Przewodniczącym został ksiądz Aureli Merkel. Był on również założycielem Bractwa Wstrzemięźliwości, do którego w roku 1895 było zapisanych 406 członków. W Kolniczkach istniało też od 1824r. Bractwo św. Jana Nepomucena. Wyżej wymienione bractwa prowadziły poza działalnością religijną również działania kulturalne, oświatowe, a przede wszystkim patriotyczne.
Opracowano na podstawie:
Kozierowski S., Badania nazw topograficznych dzisiejszej Archidyecezyi Poznańskiej, Poznań, s.284
Niemieckie mapy topograficzne Messtischblatt, nr 3970, http://mapy.amzp.pl/tk25_list.cgi?show= 3970;sort=w,
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, red. Tomasz Jurek, Instytut Historii PAN Poznań 2010r., s.249.
Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 2, wyd. I. Zakrzewski, Poznań 1877-1881, nr 705.
Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, red. Tomasz Jurek, Instytut Historii PAN Poznań 2010r., s.253.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. W.Walewski, Warszawa 1880-1914, t. IV, s.265